Życie pisze najlepsze scenariusze. To może wyświechtany frazes, banał, który słyszeliście już po tysiąckroć, lecz mający w sobie nieskończone pokłady prawdy. Życie napisało także scenariusz do The Big Short, historii tyleż nieprawdopodobnej, co do bólu prawdziwej. Historii opisującej szereg zdarzeń, które doprowadziły do jednego z największych globalnych kryzysów ekonomicznych, odczuwanego w niektórych zakątkach świata do dziś.
Film Adama McKaya zabiera nas do roku 2005, trzy lata przed wybuchem paniki na Wall Street. Poznajemy ludzi, którzy o zbliżającym się kryzysie wiedzieli na długo zanim jego skutki zaczęły odczuwać miliony ludzi na całym świecie. Reżyser przedstawia nam analityków, właścicieli funduszy inwestycyjnych, maklerów i traderów, którzy funkcjonują w świecie finansów, o jakich nie śniło się zwykłym śmiertelnikom. Ci właśnie jegomoście, w większości zupełnie niezwiązani z wielkimi bankami, biorą udział w scenariuszu, będącym najgorszym koszmarem każdego bywalca Wall Street.
Oto Michael Burry (Christian Bale), ekscentryczny analityk finansowy i właściciel funduszu hedgingowego Scion Capital LLC, który pewnego dnia postanawia przeanalizować rynek kredytów hipotecznych. Jest rok 2005, boom w branży nieruchomości trwa w najlepsze, a miliony Amerykanów beztrosko zadłużają się, kupując kolejne domy i mieszkania. Burry zauważa, że ogromna liczba udzielanych kredytów stanowi potężne ryzyko gospodarcze, na którym paradoksalnie skorzystać mogą jego inwestorzy. Podejmuje kroki narażające na szwank jego reputację i powodujące tymczasową utratę wartości firmy, lecz ugruntowane w skrupulatnych analizach.
O niezrozumiałych dla rynku finansowego ruchach Burry’ego dowiaduje się Jared Vennett (Ryan Gosling), pracownik Deutsche Banku, który postanawia dorobić się na zbliżającej się ekonomicznej katastrofie. Kontaktuje się z Markiem Baumem (Steve Carell), wyjątkowo podejrzliwym inwestorem, wyczulonym na rynkowe przekręty. Początkowo nieufny, postanawia rozpocząć współpracę z Vennettem, jednocześnie samemu analizując chylący się ku upadkowi system finansowy. W tej samej historii bierze udział także kilku innych graczy, wśród nich dwóch początkujących niezależnych inwestorów (Finn Wittrock i John Magaro), którzy z brawurową charakterystyczną dla nowicjuszy postanawiają zagrać va banque.
Obraz McKaya to prawdziwe wyzwanie – szczególnie ze względu na niezwykle wymagającą tematykę, którą jednak podano tutaj w możliwie najbardziej przystępny sposób. Przyjmujący pozycję narratora Vennett raz po raz przełamuje czwartą ścianę i jest to zabieg podobny do tego z Wilka z Wall Street. Dodatkowo w roli ekspertów kilkukrotnie występują popularne osoby, których raczej nie spodziewalibyśmy się w dramacie o krachu ekonomicznym. Reżyser wykorzystuje znane twarze do tego, by wyjaśniły trudniejsze pojęcia, oswajając widza z finansową terminologią i wzmagając komediowy potencjał The Big Short.
W warstwie wizualnej film McKaya przypomina skrzyżowanie Chciwości z jednym z dokumentów Michaela Moore’a – narracja typowo fabularna miesza się tu z dokumentalną stylistyką, ujawniającą się choćby w archiwalnych materiałach telewizyjnych i pracy kamery. Siłą The Big Short są jednak znakomicie napisane dialogi i utrzymana na tym samym poziomie gra aktorska. Wszystkie kreacje zasługują na ogromne brawa, ale najbardziej imponujące kreacje stworzyło trio Bale-Carrell-Gosling. Trudno jednak orzec, który z nich zasłuży sobie na uznanie oscarowej kapituły – bo nie mam wątpliwości, że jeden z nich będzie nominowany do nagrody Akademii.
The Big Short ogląda się niełatwo, ale przy odpowiedniej dozie skupienia i cierpliwości w przyswajaniu finansowych pojęć seans ten staje się niesamowitym przeżyciem. Film McKaya to wspaniała przypowieść o chwiejnej współczesnej moralności, która często przegrywa z chciwością i cynizmem. Bohaterami tego obrazu nie są szlachetni mężowie, którzy dekonspirują ekonomiczny spisek w imię ideałów, lecz biznesowi pragmatycy, którzy nie chcą utonąć razem z rynkowym okrętem.
Film obejrzałem dzięki uprzejmości kina Nowe Horyzonty we Wrocławiu (www.kinonh.pl).
Tytuł: The Big Short
Premiera: 12.11.2015
Reżyseria: Adam McKay
Scenariusz: Adam McKay, Charles Randolph, na podstawie książki The Big Short: Inside the Doomsday Machine Michaela Lewisa
Zdjęcia: Barry Ackroyd
Muzyka: Nicholas Britell
Obsada: Ryan Gosling, Christian Bale, Steve Carell, Brad Pitt, Finn Wittrock, John Magaro, Jeremy Strong, Hamish Linklater, Rafe Spall, Adepero Oduye, Marisa Tomei